5S – to akronim pięciu japońskich słów opisujących kolejno po sobie następujące etapy wdrożenia tej metody.
1S – Seiri – selekcja/sortowanie – identyfikacja i usunięcie wszystkich przedmiotów, które są zbędne w miejscu pracy.
2S – Seiton – systematyka – wyznaczenie miejsc w których mają znajdować się przedmioty, które pozostały po 1S – zgodnie z ich przeznaczeniem i dostępnością
3S – Seiso – sprzątanie – codzienne działania związane z realizacją procesów w taki sposób, aby w jak najmniejszym stopniu brudzić/zanieczyszczać stanowisko pracy – mylnie interpretowane jako ciągłe sprzątanie
4S – Seiketsu – standaryzacja – formalne określenie i udokumentowanie/zatwierdzenie wszelkich niezbędnych działań umożliwiających utrzymanie i doskonalenie stanu osiągniętego w ramach trzech pierwszych kroków
5S – Shitsuke – samodyscyplina – wszelkie działania podejmowane w celu utrzymania 5S – zarówno przez pracowników na stanowiskach pracy oraz przez przełożonych i kierownictwo firmy
5S jest narzędziem ciągłego doskonalenia, którego celem jest stworzenie dobrze zorganizowanego i uporządkowanego miejsca pracy. Stanowi podstawę opracowanego w latach 60-tych XX wieku Produkcyjnego Systemu Toyoty – zostało spopularyzowane w latach 80-tych i 90-tych w USA i w Europie.
5S to przede wszystkim budowa zmian kulturowych w organizacji i wzrost świadomości jakościowej pracowników. Nie jest to zbiór technicznych zasad i procedur, ale systematyczne wdrażanie parktycznych zasad ciągłego doskonalenia (kaizen).
Metoda 5S jest zorientowana na: wizualizację, zauważanie „drobnych spraw”, pracę wg standardów, zespołowy wysiłek oraz mierzenie efektów prac i podejmowania decyzji opartych na faktach.
Wdrożenie metody 5S – nie jest jednorazową akcją – jest ciągłym procesem, stanowiącym fundament do stosowania bardziej zaawansowanych narzędzi szczupłego zarządzania – LEAN MANAGEMENT.
Korzyści wynikające ze skutecznego wdrożenia i stosowania metody 5S:
– poprawa jakości wyrobów/usług – poprzez zmniejszenie ilości wad i problemów jakościowych, dzięki zminimalizowaniu ryzyka użycia niewłaściwych materiałów, narzędzi oraz eliminowaniu źródeł powstawania zanieczyszczeń
– poprawa warunków BHiP – ograniczenie zbędnego wysiłku pracowników poprzez lepszą organizację stanowiska pracy, wyeliminowanie zagrożeń i sytuacji wypadkowych
– wzrost wydajności pracy – zminimalizowanie czynności nie dodających wartości, dzięki lepszej organizacji stanowisk pracy, realizowanych procesów i standaryzacji działania
– zmiejszenie kosztów działalności operacyjnej – zminimalizowanie odpadu produkcyjnego, zmniejszenie kosztu wytworzenia produktów, zmniejszenie zużycia surowców, materiałów oraz mediów przemysłowych. Racjonalne wykorzystanie powierzchni produkcyjnych, biurowych i magazynowych
– zmniejszenie zapasów – minimalizacja robót w toku, poprawa wykorzystania maszyn, logistyki wewnętrznej, koordynacja pracy działów sprzedaży, zakupów i produkcji w celu produkowania ilości wymaganych przez klienta
– wzrost satysfakcji pracowników – wykorzystanie kreatywności pracowników w sposób najbardziej efektywny dla przedsiębiorstwa, wprowadzenie Programów Inicjatyw Pracowniczych w celu zwiększenia efektywności działania całej firmy
Umiejętne zarządzanie procesem wdrożenia i nadzorowania metody 5S – to najważniejsza umiejętność kadry zarządzającej – efektywne zarządzanie posiadanymi zasobami przy minimalnych inwestycjach – ThinkLEAN!